تکریم آزادی در سپهر سیاست جنایی تقنینی ایران؛ گفتاری در تحلیل مفهوم و مصادیق جرم رفتار مالکانه نسبت به دیگری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، ایران

10.22084/qjpla.2025.30512.1025

چکیده

 قانون منع خرید و فروش برده در خاک ایران و آزادی برده در موقع ورود به مملکت، مصوب 1307/11/18، آزادی بردگان را به محض ورود به ایران تضمین، خرید و فروش آنان و هر نوع رفتار مالکانه با دیگر انسان‌ها را جرم‌انگاری کرده است. باتوجه به عدم تعریف جرم «رفتار مالکانه نسبت به دیگری» در این قانون، در ارتباط با مفهوم آن باید گفت این جرم، انجام عامدانه‌ی عملی است که موجب نقض یا ایراد صدمه به خودمالکیتی و خودآیینی بزه‌دیده و نقش تنظیم‌گرانه‌ی او در سامان‌بخشی به جریان زندگی خود شده، قربانی آن از فرصت‌های جایگزین، آزادی انتخاب و امکان رهایی از آن موقعیت برخوردار نبوده یا از وجود این فرصت‌ها اطلاع ندارد. بر این اساس، می‌توان دست‌های از اعمال مالکانه نسبت به دیگری را از کم‌ترین تا بیش‌ترین آن متصور شد که شدیدترین آن در قالب بردگی نمود می‌یابد. در عین حال باید گفت جرم‌انگاری رفتار مالکانه نسبت به دیگری، آثاری حقوقی و سیاست‌گذارانه را در پی دارد؛ در همین راستا و با عنایت به لزوم رعایت اصل یکپارچگی نظام تقنینی و توجه به سلسله‌مراتب هنجارها و بر مبنای قانون مربوط به الحاق دولت ایران به قرارداد تکمیلی منع بردگی و برده‌فروشی و عملیات و دستگاه‌های مشابه بردگی مصوب 1337، همچنین توجه به حقوق و آزادی‌های اساسی انسان، ضروری است قانونگذار، تمامی قوانین و مقرراتی را که رفتار مالکانه به دیگر انسان‌ها را به نوعی صورت قانونی بخشیده است، نسخ صریح نماید. همچنین، دادرسان باید با در نظر داشت مبانی فوق، در تفسیر قوانین، رویکردی را مدنظر قرار دهند که به نفی رفتار مالکانه نسبت به دیگری منجر شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Respect for Freedom in the Sphere of Iran’s Legislative Criminal Policy; A Discourse on the Concept and Examples of the Crime of Possessive Behavior Towards another Human Beings

نویسنده [English]

  • Ahmad Falahi
Assistant Professor, Department of Law , Faculty of Humanities and Social Sciences, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
چکیده [English]

The code of prohibiting the sale and purchase of slaves in Iran and the freedom of slaves upon entering the country, approved on 1929/02/07, It has guaranteed the freedom of slaves as soon as they enter Iran, has criminalized their buying and selling and any kind of possessive behavior with other human beings. this crime is intentionally committing an act that causes a violation or damage to the selfownership and autonomy of the victim and his regulatory role in organizing his life, and its victim does not have alternative opportunities, freedom of choice and the possibility of getting out of that situation and becomes like an object in his possession and as a tool to serve his interests and desires. Based on this, it is possible to imagine a group of acts of ownership behavior towards another from the least to the most, the most severe of which is manifested in the form of slavery. At the same time, it should be said that criminalizing possessive behavior towards another person has legal and policy-making implications; in this regard, and with due regard to the need to observe the principle of the integrity of the legislative system and pay attention to the hierarchy of norms, as well as paying attention to fundamental human rights and freedoms, it is necessary for the legislator to explicitly repeal all laws and regulations that have given a kind of legal form to possessive behavior towards other human beings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Possessive Behavior
  • Self-ownership
  • Freedom
  • Right
  • Autonomy

مراجع

[1] ارجمندی، غلامرضا و نوروزی، ابوالقاسم (بهار 1389). حل منازعات قومی در میان عشایر بختیاری شهرستان ایذه؛ رسم خون‌بری یا خون‌بس، مجله بررسی مسائل اجتماعی ایران، سال اول، شماره‌ی اول.
[2] اساس‌نامه دیوان کیفری بین‌المللی.
[3] امام خمینی، سید روح‌الله (1421). البیع، الجزء الاول، مؤسسه تنظیم و نشر آثار الامام الخمینی.
[4] آستین، مایکل (1399). نگاهی فلسفی به حقوق و وظایف والدین، ترجمه‌ی مریم رضایی، چاپ اول، نشر نقد فرهنگ.
[5] برلین، آیزایا (1380). چهار مقاله درباره‌ی آزادی، ترجمه‌ی محمدعلی موحد، چاپ دوم، انتشارات خوارزمی.
[6] بروجردی‌عبده، محمد (1380). حقوق مدنی، چاپ اول، انتشارات مجد.
[7] حاج حمد، محمد ابوالقاسم (2010). الحاکمیة، الطبعة الاولی، دارالساقی.
[8] حر عاملی، محمدبن الحسن (بی‌تا). وسائل الشیعه، جلد 13، دار احیاء التراث العربی.
[9] رضوی‌فرد، بهزاد، مرادقلی، حسین و ضرغامی، سیروس (1395). بررسی آثار ترمیمی اجرای مراسم خون‌صلح؛ مطالعه‌ی مورد در استان کرمانشاه، مجله حقوقی دادگستری، سال هشتادم، شماره 94.
[10] السبزاوری، شیخ‌علی الزارعی (1389). القواعد الفقهیه فی مدرسه السید السبزواری، چاپ اول، شرکت تعاونی کارآفرینان فرهنگ و هنر.
[11] صفایی، سیدحسین (1392). دوره مقدماتی حقوق مدنی، جلد اول، چاپ شانزدهم، نشر میزان.
[12] الطوسی، محمدبن‌حسن (1386). تهذیب الاحکام، جلد 6، چاپ اول، دارالکتب الاسلامیه.
[13] کانت، ایمانوئل (1388). درس‌های فلسفه‌ی اخلاق، ترجمه‌ی منوچهر صانعی‌دره‌بیدی، چاپ چهارم، نشر نقش و نگار.
[14] الکلینی، ابو جعفر محمدبن یعقوب (1387). الکافی، جلد 9، دارالحدیث.
[15] کنوانسیون مکمل کنوانسیون الغای بردگی 1956. 
[16] کنوانسیون منع بردگی مصوب 1926.
[17] محقق‌داماد، سیدمصطفی (1406). قواعد فقه، جلد اول، چاپ دوازدهم، مرکز نشر علوم اسلامی.
[18] میل، جان استوارت (1385). رساله درباره‌ی آزادی، ترجمه‌ی جواد شیخ‌الاسلامی، چاپ پنجم، انتشارات علمی و فرهنگی.
[19] میل، جان استوارت (1390). انقیاد زنان، ترجمه‌ی علاءالدین طباطبایی، چاپ سوم، نشر هرمس.
[20] Chisnall, Mick (2020). Digital slavery, time for abolition? Policy studies, Vol. 41, No 5.
[21] Davidson, Julia Oconnell (2015). Modern slavery; the margin of freedom, Palgrave Macmilang.
[22] Elliott, Jessica (2015). The role of consent in human trafficking, Routledge.
[23] Kenway, Emily (2021). The truth about modern slavery, first published, Pluto press.
[24] Narveson, Jan (2001). The libertarian idea, broadview press.
[25] Feinberg, Joel (1986). Harm to self, Oxford university press.
[26] Nolan, Justine & Martijn Boersmag (2019). Addressing modern slavery, UNSW Press.
[27] Piotrowicz, Ryszard & Conny Rijken (2018). Routledge handbook of human trafficking, Routledge.
[28] Rodriguez, Junius p (2011). Slavery in the modern world, ABC-CLIO.
[29] Triffterer, Otto (2015). Commentary on the Rome Statute of the International Criminal Court: Observers’ Notes, Article by Article, Beck/Hart, Third edition.
[30] UK Modern Slavery Act 2015.
[31] Maddox, Neil, Limited (2019). inclusive and communitarian in defence of recognizing property in the human body, Northern Ireland legal quarterly, 70(3).
[32] Lefevre, Robert (1971). The philosophy of Ownership, Second printing.
[33] Quigley, Muireann (2018). Self ownership, property rights and the human body, Cambridge university press.
دوفصلنامه علمی رویکردهای حقوق سیاسی
دوره 2، شماره 2
اسفند 1403
صفحه 35-46

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار